Monday, February 13, 2012

หมวดภาษาวัยรุ่น

หมวดภาษาวัยรุ่น
วัยรุ่นในจังหวัดสุรินทร์บางครั้งก็มีภาษาวัยรุ่นที่ใช้พูดกันเฉพาะกลุ่ม แต่ความยั่งยืนของภาษาขึ้นอยู่กับยุคสมัย
บางครั้งคำบางคำเวลาพูดกับผู้ใหญ่ที่พูดภาษาเขมร ก็ทำให้ผู้ใหญ่งงได้เหมือนกัน
เรามาเรียนรู้ภาษาวัยรุ่นที่วัยรุ่นที่พูดภาษาเขมรในจังหวัดสุรินทร์เขาใช้พูดกัน   ภาษาวัยรุ่นบางคำอาจเลิกใช้ไปแล้วบ้าง ซึ่งมีดังนี้

เซราะกราว      แปลว่า บ้านนอก ถ้าเป็นภาษาส่วยจะเรียกว่า เซาะกราว  แตกต่างกันตรงคำว่า เซราะ กับเซาะ
คำที่ตรงข้ามกับเซราะกราว ส่วนมากแล้วไม่ค่อยพูดกัน จะเรียกว่า กนอง มืง คือ ในเมืองนั่นเอง
ตะ-หนอด        หมายถึง ไม่มีประโยชน์ มาจากต้นตาลตัวผู้ที่มี เกษร หรือ หำ ซึ่งใช้ทำอะไรไม่ได้ มักใช้กับหนุ่มที่จีบสาวไม่ได้เรื่อง
มีย        หมายถึง  เด็ก(ผู้หญิง)ในสังกัด
กะรืง     หมายถึง เด็ก(ผู้หญิง) ออกแนวเดียวกันกับ สก๊อย
ซำรำ    หมายถึง ไร้ประโยชน์ ประมาณขยะมูลฝอย
ไอย่ะ    เป็นคำอุทาน
อัย เฮย  อัย แปลว่า กูหนอกู
อัย ทา เฮย  แปลว่า  กูว่าแลว
เทอ รัว     หมายถึง ทำมั่วๆไป ไม่รู้ว่าถูกหรือเปล่า
สะ เดอย  หมายถึง  อะไร
สะ เดอย เจาะ หมายถึง อะไรอย่างนั้น
ละ ออ หมายถึง สวย เช่น เนียงละออ หมายถึง น้องคนสวย
ทา รัว  หมายถึง  พูดเดาไปเรื่อยๆ
รัว  หมายถึง หา  ค้นหา
ซอม คะ เนีย เตอ  หมายถึง เหมาะสมกัน

คำวัยรุ่นตามเทรนด์ ยุคใหม่

แก่ ใจดี สปอร์ท กทม.  - - จ๊ะ - เจิ๊ดเจีย - สะปอด - มืงกอก (คนสุรินทร์เรียก กรุงเทพ ว่า มืง-กอก)

หมวดคำถาม

หมวดคำถาม

การตั้งคำถามในภาษาเขมรสุิริทร์ จะใช้ประโยคบอกเล่า แล้วเน้นเสียงสูงขึ้น

แต่ก็มีคำที่เป็นประโยคคำถามจริง เช่น

เตอว-นา                   แปลว่า  ไปไหน

บาน-โอย-โหบ-บาย   แปลว่า   ได้อะไรกินข้าว

ชะ-มัวะ-โอย             แปลว่า   ชื่ออะไร

เนอว-สะ-เราะ-นา      แปลว่า   อยู่บ้านไหน

เทอ-การ์-โอย           แปลว่า    ทำงานอะไร

เมียน-กะ-มอม-เฮย    แปลว่า    มีสาว(แฟน) หรือ ยัง (ถามผู้ชาย)

เมียน-กัน-เลาะ-เฮย   แปลว่า    มีหนุ่ม(แฟน)หรือยัง  (ถามผู้หญิง)

เนียง-ชะ-มัวะ-โอย    แปลว่า    น้องชื่ออะไร

เนียง  เทอ โอย เนอว  แปลว่า  ทำอะไรอยู่น้อง

ออย-บอง-เตอว-จูน-ระ-โอย  แปลว่า  ให้พี่ไปส่งไหม


หมวดคำปฏิเสธ

หมวดคำปฏิเสธ
คนไทยในจังหวัดสุรินทร์ ที่พูดภาษาเขมร นั้นจะมีระดับของภาษา ซึ่งเวลาพูดกับคนที่มีอายุมากกว่า ก็มักใช้คำที่สุภาพ แต่เวลาที่พูดกับคนรุ่นราวคราวเดียวกันก็ ใช้ภาษาที่เป็นปานกลาง เช่นเดียวกับภาษาไทย
ในหมวดคำปฏิเสธนี้ จะยกตัวอย่างการสนทนา เช่น

มัน - บาน - เตอว - นา -เต  แปลว่า ไม่ได้ไปไหนหรอก

มัน - ยัว - เต    แปลว่า ไม่เอาหรอก

 
คำว่า มัน   แปลว่า  ไม่

คำว่า เต นี้ แปลว่า ไม่เหมือนกัน แต่ใช้แตกต่างกัน เช่น

ถาม  :  เตอว -มือ-นัง- แอง  แปลว่า ไปดูหนังไหม
ตอบ :  เต    แปลว่า ไม่
หรือ ตอบว่า
           มัน-เตอว-เต   แปลว่า ไม่ไปหรอก

คำที่ใช้เรียกเครือญาติ

คำที่ใช้เรียกเครือญาติ

ระดับของเครือญาติในภาษาเขมร ค่อนข้างมีหลายลำดับ นอกจากนี้แล้วยังแยกเพศ ชายหรือหญิงก็จะเรียกแตกต่างกันออกไป เช่น ภาษาไทยเรียกน้า ซึ่งเป็นน้องของแม่ เรียกได้ทั้งที่เป็นผู้หญิงและผู้ชาย ถ้าเป็นภาษาเขมรสุรินทร์จะเรียก น้าผู้ชายว่า ปู เรียกน้า ผู้หญิงว่า ไป
เผ่าพันธุ์  เรียก  ปูจยฺ
บรรพบุรุษ  เรียก จะ-โดน ( หมายถึงเชื้อสายสืบทอดทางสายเลือด)
ทวด  เรียก  โตดฺ
ปู่ ตา  เรียก  ตา
ย่า ยาย  เรียก  ยาย
พ่อ     เรียก   เอาว
แม่     เรียก   แม
ป้า  ลุง  เรียก  อม
น้า อา  (ผู้หญิง) เรียก  ปัย  หรือ ไป
น้า  อา  (ผู้ชาย)   เรียก  ปู 
หลาน    เรียก   เจา
ลูก  เรียก  โกน
พี่    เรียก  บอง
น้อง  เรียก  ปะ-โอน
ลูกพี่ลูกน้อง เรียก โกน-บอง-โกน-ปะ-โอน

พี่เขย  พี่สะใภ้   เรียก  บอง  - ทะ -  ไล
น้องเขย น้องสะใภ้  เรียก  ปะ - โอน - ทะ - ไล


คำสนทนากับพระสงฆ์

คำสนทนากับพระสงฆ์
พระสงฆ์ในภาษาเขมรสุรินทร์ จะเรียกว่า หลูก (ไม่ได้หมายถึงลูกนะ ) ถ้าเป็นในภาษาเขมรต่ำคำว่า หลูก นี่แปลว่าท่าน
เช่น หลูกสีหนุ  หมายถึง ท่านสีหนุ
คำที่ใช้ในการเรียก พระและเณร มีดังนี้

น้องเณร  ลูกเณร เรียกว่า โกน-นีน
พี่เณร   เรียกว่า  บอง-นีน
หลวงพี่  เรียกว่า  หลูก-บอง
หลวงพ่อ  เรียกว่า  หลูก-เอาว
หลวงลุง  เรียกว่า  หลูก-อม
หลวงตา  เรียกว่า  หลูก-ตา
พระครู  เรียกว่า  หลูก-กรู

คำกริยาอาการของพระในภาษาเขมร ซึงจะมีคำที่ใช้เฉพาะกับพระคล้ายกับภาษาไทย เช่น

นอน  เรียกว่า   เซอฺง
อาบน้ำ  เรียกว่า  สะ รอง ตึก


คำตอบรับเวลาพูดกับพระ

คะนา  หมายถึง  ครับ

คำพูดที่ใช้ในชีวิตประจำวัน

คำพูดที่ใช้ในชีวิตประจำวัน

 บทสนทนาที่ใช้ในชีวิตประจำวัน ในที่นี้จะใช้คำที่คิดว่า คนที่พูดภาษาเขมรสุรินทร์ใช้บ่อยๆ และเป็นคำพูดระดับกลางๆ ไม่หยาบคาย

 ไปไหน  -- เตอว นา
  ทำอะไร -- เทอ  โอย
คิดถึง - กึด ดอล
คิดถึงไหม - กึด ดอล ระเอย  หรือ กึด ดอล แอ๊ง
 กินข้าว   -- ซี บาย
ทานข้าว  -- โฮบ บาย
แดกข้าว  --  จรอม บาย
กินข้าวยัง -- ซี บาย เฮย ระเอย หรือ ซีบายเหย
ได้อะไรกับข้าว  -- บาย  โอย  ซี  บาย
น่ารัก - พอ สลันย
เมียนเต - มีไหม

มัน เมียน เต - ไม่มี
คะเนีย แปลว่า เพื่อน
ยับ แปลว่า แย่
ยับ เต่อ แปลว่า แย่เด้


อาบน้ำแล้วยัง?  - -  หงูด ตึ เฮย?(เน้นเสียงสูง)
ไปกินข้าวด้วยกันไหม - - เตอว-โฮบ-บาย-รวม-คะ-เนีย-ระ-โอย
มีเงินกินข้าวไหม - - เมียน-สะตาง-โฮบ-บาย-แอง?(เน้นเสียงสูง)

แก่ ใจดี สปอร์ท กทม.  - - จ๊ะ - เจิ๊ดเจีย - สะปอด - มืงกอก

เวีย เลีย มัน บาน แปลว่า มัน ลา ไม่ได้ ใช้กับการลางาน ลาเรียน ( เวีย=มัน , เลีย = ลา , มัน=ไม่ , บาน=ได้ )


ตัวอย่างคำพูดที่ใช้ในชีวิตประจำวัน (แบบเป็นประโยค)
คำสนทนาทั่วไป(ภาษาไทย)
คำสนทนาทั่วไป(ภาษาเขมร)
การอ่าน
ตื่นนอนแล้วยัง?กรอกเฮยระโอยกะ-หรอก-เฮย-ระ-โอย
ล้างหน้าหรือยัง?ตวนเฮยระโอยตวน-เฮย-ระ-โอย
แปรงฟันแล้วหรือยัง?เดาะทะมีงเฮยระโอยเดาะ-ทะ-มีง-เฮย-ระ-โอย
ถ่ายอุจจาระแล้วหรือยัง?จุ๊เฮยระโอยจุ๊-เฮย-ระ-โอย
ปวดปัสสาวะไหม?ชือโนมแอง?ชือ-โนม-แอง
ยาสีฟันหมดถะนำเดาะถะมีงหมอดฺถะ-นำ-เดาะ-ถะ-มีง-หมอดฺ
ถ่ายไม่ออกจุ๊มันแจงจุ๊-มัน-แจง
กินข้าวแล้วยังโฮบบายเฮยระโอยโฮบ-บาย-เฮย-ระ-โอย
ได้อะไรกับข้าวบานโอยมะโฮบบาน-โอย-มะ-โฮบ
กินข้าวกับปลาโฮบบายนองแตร็ยโฮบ-บาย-นอง-แตร็ย
ดื่มน้ำไหมเพอะตึระโอยเพอะ-ตึ-ระ-โอย
วันนี้ไปทำงานไหมไงแนะเตอวเทอกาแองไง-แนะ-เตอว-เทอ-กา-แอง
ทำงานอะไรเทอกาโอยเทอ-กา-โอย
ให้ไปส่งไหม?ออยจูนแองออย-จูน-แอง
กินข้าวด้วยกันไหม?โฮบบายโรมคะเนียแองโฮบ-บาย-โรม-คะ-เนีย-แอง
แต่งงานแล้วยัง?แซนเฮยระโอยแซน-เฮย-ระ-โอย
เย็นนี้ไปไหน?ละเงียดนิเตอวนาละ-เงียด-นิ-เตอว-นา
ทานข้าวเที่ยงที่ไหนโฮบบายทะงัยนัดยนาโฮบ-บาย-ทะงัย-นัดยฺ-นา
น้องสาวเที่ยวให้สนุกนะเนียงเทวออยสรูนเนอเนียง-เทว-ออย-สรูน-เนอ
เสียใจด้วยนะโคดยฺ เจิด พอง เนอโคดยฺ-เจิด-พอง-เนอ

คำสรรพนาม

คำสรรพนาม

คนสุรินทร์ ที่พูดภาษาเขมรสุรินทร์ จริงๆแล้ว มักมีคำสรรพนามที่บ่งบอกถึงระดับวัย ของบุคคล จะรู้ได้ทันที ว่าเป็นการพูดภาษาเขมรสุรินทร์ กับคนในวัยไหน เช่นในวัยเดียวกัน หรือ ในวัยที่แตกต่างกัน ถ้าคนที่พูดภาษาเขมรสุรินทร์ ที่ใช้คำสรรพนามได้ ไม่ค่อยหลากหลาย แสดงว่า คนนั้นเพิ่งจะหัดพูดภาษาเขมรสุรินทร์

คำสรรพนามในภาษาเขมรสุรินทร์ มีดังต่อไปนี้

สรรพนามแทนตัวเอง
 ผม,กระผม  = ขะหมาด
 หนู             = เนียง
 กู               = อัย หรือ อันย 
ฉัน,ข้าพเจ้า      = ขะ-ยฺงม
พี่               = บอง 

สรรพนามบุคคลที่ 2

คุณ  = เก็อด
ท่าน = หลูก
มึง(ผู้ชาย)   = อาแอง
มึง(ผู้หญิง)   = ฮอง-แอง

สรรพนามบุคคลที่ 3 

มัน  = เวีย
ท่าน = หลูก
คุณ  = เก็อด

เช่น

ขะหมาด  เนอว จัง หวัด สะเร็น
(กระผมอยู่จังหวัดสุรินทร์)

เนียง  เนอว จัง หวัด สะเร็น
(หนูอยู่จังหวัดสุรินทร์) 

อันย์  เนอว จัง หวัด สะเร็น
(กูอยู่จังหวัดสุรินทร์)
เก็อด เนอว แอ นา
(คุณอยู่ที่ไหน) 

ลองใช้สรรพนามที่ใช้พูดในภาษาเขมรสุรินทร์ ไปพูดกับเพื่อนดูนะครับ

หมวดสี

หมวดสีในภาษาเขมรสุรินทร์

สีสันต่างๆในภาษาเขมรสุรินทร์ มีบางคำที่ใช้เรียกสีที่คล้ายกัน เช่น สีฟ้า สีน้ำเงิน สีม่วง จะเรียกว่า สีเขียวหมด
ซึ่งบางทีก็ทำให้สับสนได้ แต่ ในปัจจุบันนี้ เวลาคุยกับลูกหลานคนรุ่นใหม่ ก็จะเรียกสีต่างๆเช่นเดียวกับ ภาษาไทย เพราะว่า บางคำก็ไม่รู้ว่าจะเรียกว่าสีอะไร
มาดูตารางชื่อเรียกสีแต่ละสีกัน


สี
คำภาษาเขมร
สีแดง
ซีกะฮอม
สีดำ
ซีขะเมา
สีน้ำเงิน
ซีนำเงิน
สีฟ้า
ซีฟา
สีเหลือง
ซีลืง
สีขาว
ซีซอ
สีส้ม
ซีซม
สีชมพู
ซีชมพู
สีเทา
ซีเทา
สีม่วง
ซีมวง
สีเขียว
ซีคีว

คำสนทนาทั่วไป

คำสนทนาทั่วไป
ในหัวข้อนี้จะพูดถึงการสนทนาทั่วๆไป ตั้งแต่เวลาเราตื่นเช้าขึ้นมา จนกว่าจะเข้านอน ว่าอย่างนั้นนะครับ
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวสัปเพเหระ คำสนทนาโดยทั่วไปในภาษาเขมรสุรินทร์ ก็จะเป็นเรื่องราวความเป็นอยู่ การทำงาน ชีวิตครอบครัว ก็จะคล้ายคลึงกับคำสนทนาภาษาไทย แตกต่างบางคำ ถ้าคำใดเป็นคำที่ไม่มีในภาษาเขมรสุรินทร์ เราก็มักจะใช้คำทับศัพท์หรือใช้คำภาษาไทย บางคำที่เป็นภาษาอังกฤษถ้าคำไทยไม่แปลหรือใช้ทับศัพท์  คำในภาษาเขมรสุรินทร์ก็ใช้เป็นคำทับศัพท์เช่นเดียวกัน เพราะถ้าแปลแล้วอาจจะให้ความหมายที่เปลี่ยนไป หรืออาจจะทำให้ไม่เข้าใจได้ นี่เป็นตัวอย่างคำสนทนาทั่วไป ที่พอจะคิดได้ในตอนนี้ ถ้ามีคำไหนสงสัยอยากให้เพิ่มเติมก็คอมเม้นท์เข้ามาได้ครับ จะทยอยเพิ่มให้

คำสนทนาทั่วไป(ภาษาไทย)
คำสนทนาทั่วไป(ภาษาเขมร)
การอ่าน
ตื่นนอนแล้วยัง?กรอกเฮยระโอยกะ-หรอก-เฮย-ระ-โอย
ล้างหน้าหรือยัง?ตวนเฮยระโอยตวน-เฮย-ระ-โอย
แปรงฟันแล้วหรือยัง?เดาะทะมีงเฮยระโอยเดาะ-ทะ-มีง-เฮย-ระ-โอย
ถ่ายอุจจาระแล้วหรือยัง?จุ๊เฮยระโอยจุ๊-เฮย-ระ-โอย
ปวดปัสสาวะไหม?ชือโนมแอง?ชือ-โนม-แอง
ยาสีฟันหมดถะนำเดาะถะมีงหมอดฺถะ-นำ-เดาะ-ถะ-มีง-หมอดฺ
ถ่ายไม่ออกจุ๊มันแจงจุ๊-มัน-แจง
กินข้าวแล้วยังโฮบบายเฮยระโอยโฮบ-บาย-เฮย-ระ-โอย
ได้อะไรกับข้าวบานโอยมะโฮบบาน-โอย-มะ-โฮบ
กินข้าวกับปลาโฮบบายนองแตร็ยโฮบ-บาย-นอง-แตร็ย
ดื่มน้ำไหมเพอะตึระโอยเพอะ-ตึ-ระ-โอย
วันนี้ไปทำงานไหมไงแนะเตอวเทอกาแองไง-แนะ-เตอว-เทอ-กา-แอง
ทำงานอะไรเทอกาโอยเทอ-กา-โอย
ให้ไปส่งไหม?ออยจูนแองออย-จูน-แอง
กินข้าวด้วยกันไหม?โฮบบายโรมคะเนียแองโฮบ-บาย-โรม-คะ-เนีย-แอง
แต่งงานแล้วยัง?แซนเฮยระโอยแซน-เฮย-ระ-โอย
เย็นนี้ไปไหน?ละเงียดนิเตอวนาละ-เงียด-นิ-เตอว-นา
ทานข้าวเที่ยงที่ไหนโฮบบายทะงัยนัดยนาโฮบ-บาย-ทะงัย-นัดยฺ-นา
น้องสาวเที่ยวให้สนุกนะเนียงเทวออยสรูนเนอเนียง-เทว-ออย-สรูน-เนอ

ต้นไม้

หมวดต้นไม้  ภาษาเขมร เรียกต้นไม้ว่า เดอม - เชอ น่าจะเป็นตัว ฌ-เฌอ นั้นแหละ
ต้นไม้มีหลายชนิด บางชนิดก็ไม่มีชื่อเป็นภาษาเขมร
มาดูกันสิว่ามีต้นอะไรบ้าง ที่เราจะเรียนรู้กันในตอนนี้ แล้วจะทยอย เพิ่มเข้ามาเรื่อย
เอาหล่ะ เรามาเริ่มต้นที่ต้นไม้รอบๆบ้านกันก่อนเลยดีว่า

ต้นไม้รอบๆบ้านเรา

 

เดอม-เจก (ต้นกล้วย)

  เดอม-สะ-วาย (ต้นมะม่วง)

 เดอม-โดง (ต้นมะพร้าว)

 เดอม-ขะ-เินิร (ต้นขนุน)

 เดอม-กัน-โตจ (ต้นมะยม)

  เดอม-อัน-เปาร์ (ต้นอ้อย)



วันและเดือน

วันและเดือน
วันและเดือนในภาษาเขมรสุรินทร์
วันประจำสัปดาห์จะเรียกคล้ายๆกับภาษาไทย แต่จะออกเสียงที่แตกต่างกันเล็กน้อย
ส่วนเดือนในภาษาเขมรสุรินทร์ ถ้าเป็นเดือนแบบเขมรสุรินทร์จริงๆ จะนับเดือนเป็น เดือน 1 เดือน 2
เป็นเดือนทาง จันทรคติ

วัน ประจำสัปดาห์ ในภาษาเขมรสุรินทร์

วันจันทร์   -  ไง จัน

วันอังคาร - ไง อัง เกียร

วันพุธ  - ไง ปุด

วันพฤหัสบดี - ไง ประ เหือะ

วันศุกร์  - ไง เสาะ

วันเสาร์ - ไง เซา

วันอาทิตย์ - ไง อา ตึด

เดือน ในภาษาเขมรสุรินทร์จะเรียกว่า แค

เดือน 1 - แค 

หมวดทิศ

หมวดทิศ
ทิศ ภาษาเขมรเรียก ตึ๊
ทิศตะวันออก  =  ตึ๊แอเกิด
ทิศตะวันตก    = 
ตึ๊แอแล็ด
ทิศเหนือ         = 
ตึ๊แอจืง
ทิศใต้             = 
ตึ๊แอ ตะโบง
เรียกย่อๆว่า
ตก ออก เหนือ ใต้  =  แล็ด  เกิด  จืง  ตะโบง

วันในหนึ่งสัปดาห์ในภาษาเขมรสุรินทร์

วันในภาษาไทย

วันในภาษาเขมร

วันอาทิตย์ไง อา ตื็ด
วันจันทร์ไง จัน
วันอังคารไง อัง เกียร
วันพุธไง ปุด
วันพฤหัสบดีไง ประ เหอะ
วันศุกร์ไง เซาะ
วันเสาร์ไง เซา
วันหยุดไง ชบ
วันพระไง เซ็ล
วันสงกรานต์ไง ซง กราน
วันพืชมงคลไง สดัจย์ เจาะ ซแร

หมวดเครื่องใช้

หมวดเครื่องใช้

คำตอบรับ

คำตอบรับ

ผู้ชายแบบสุภาพ
ครับ   - บาด

ผู้หญิงแบบสุภาพ
จา   - ค่ะ

อือ หรือ เออ ก็ได้จะใช้ในระหว่างหมู่เพื่อน หรือคนวัยเดียวกัน

หมวดผักและผลไม้

หมวดผักและผลไม้
มะพร้าว ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า โดง

มะม่วง ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า ซวาย

มะละกอ ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า ละฮอง

ส้ม ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า กะรจฺ

กล้วย ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า เจก

องุ่น ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า อะงุน

น้อยหน่า ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า ตีบ

ขนุน ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า ขะเนิร

มะเฟือง ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า สะปือ

มะไฟ ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า พะยีว

มะยม ภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่า กันโตจ

คำตรงกันข้าม


คำตรงข้าม
ภาษาเขมรสุรินทร์
ภาษาไทย
ตู๊จ -ทม
เล็ก - ใหญ่
กะปัวะ - เตียบ
สูง - ต่ำ
ซอ -ขะเมา
ขาว - ดำ
เท็อด -ซากวม
อ้วน - ผอม
จเริน -แต็จ
มาก - น้อย
เต็อว -โม
ไป - มา
กะแล็ย -เวง
สั้น - ยาว
ลืน - ยูร
เร็ว - ช้า
เปราะ -ซะแร็ย
ชาย - หญิง
บอง -ปะโอน
พี่ - น้อง
ละออ -บรอ
สวย - ขี้เหร่

หมวดสัตว์

หมวดสัตว์

สัตว์ ในภาษาเขมรก็เรียก สัตว์ เช่นเดียวกับภาษาไทย ตอนนี้เราจะมารู้จักว่า สัตว์แต่ละชนิดนั้น ในภาษาเขมร หรือภาษาเขมร สุรินทร์ จะเรียกว่าอย่างไร เวลาเรียก จะได้เรียกถูก และเวลา ถูกเขาแอบด่า ก็จะได้รู้ว่า เขาด่าอะไร 555 แต่อย่าเอาไปด่ากันซะหล่ะ เพราะว่า คำด่าโดยส่วนใหญ่ แล้วมักจะใช้เปรียบเทียบกับสัตว์ ว่าอย่างนั้น บางท้องถิ่นลักษณะการเรียกชื่อสัตว์ ก็อาจจะแตกต่างกันออกไปบ้างตามสำเนียง ซึ่งภาษาเขมรสุรินทร์นั้นจะไม่มีการจารึก หรือเขียนไว้ คำก็อาจจะเลื่อนไหลไปได้บ้าง แต่ยังคงเป็นเอกลักษณ์ของภาษาเขมรสุรินทร์ สัตว์ที่ไม่มีในประเทศไทยเราก็จะเรียกไปตามชื่อสากลของสัตว์นั้นๆ เช่น ยีราฟ ภาษาเขมรก็เรียกว่า ยีราฟ เหมือนเดิม ฮิปโป ก็เรียก ฮิปโป  จะเหมือนกันกับที่คนไทยเรียกสัตว์ที่มาจากต่างประเทศ เช่นกัน

เอาเป็นว่าเรามา รู้จักชื่อสัตว์เป็นภาษาเขมร กันเลยละกัน เอาเฉพาะสัตว์ที่อยู่ใกล้ตัวก่อนเลย

        จรูก ( หมู )

   จะ - แก ( หมา )

 เมือน ( ไก่ )

 โกนเมือน ( ลูกไก่ ) ปวงเมือน (ไข่ไก่)

เตีย (เป็ด)

กะ - ปา (เป็ดเทศ)

มีว ( แมว ) โกนมีว (ลูกแมว)

กระ - แบ็ย (ควาย)

 โกน - แงก ( ลูกควาย หรือ ลูกแหง่)

โก (วัว)


แซะ ( ม้า )

 ตูม - แร็ย ( ช้าง )




ช้าง เรียก  ตำ แร็ย
ม้า  เรียก  แซะ
วัว  เรียก  โก
ควาย  เรียก  กระ  แบ็ย
นก  เรียก  โกนจาบ
เป็ด
ไก่
แมลง
แมลงวัน
ผึ้ง

หมวดจำนวนนับ

หมวดจำนวนนับ
ตัวเลขอารบิก
คำอ่านไทย
คำอ่านภาษาเขมร
1
หนึ่ง
มูย
2
สอง
ปีร
3
สาม
ไบย
4
สี่
โบน
5
ห้า
ปรำ
6
หก
ปรำมุย
7
เจ็ด
ปรำปีล
8
แปด
ปรำแบ็ย
9
เก้า
ปรำโบน

10
สิบ
ด็อบ
11
สิบเอ็ด
มา-ตะ-น็อบ
12
สิบสอง
ปีร-ตะ-น็อบ
13
สิบสาม
แบ็ย-ตะ-น็อบ
14
สิบสี่
โบน-ตะ-น็อบ
15
สิบห้า
ปรำ-ตะ-น็อบ
16
สิบหก
ปรำมูย-ตะ-น็อบ
17
สิบเจ็ด
ปรำปีล-ตะ-น็อบ
18
สิบแปด
ปรำแบ็ย-ตะ-น็อบ
19
สิบเก้า
ปรำโบน-ตะ-น็อบ
20
ยี่สิบ
มาพื็ย
30
สามสิบ
ซามเซือบ
40
สี่สิบ
แซเซือบ
50
ห้าสิบ
ฮาเซือบ
60
หกสิบ
หกเซือบ
70
เจ็ดสิบ
เจ็ดเซือบ
80
แปดสิบ
แปดเซือบ
90
เก้าสิบ
เกาเซือบ
100
หนึ่งร้อย
มารวย
1,000
หนึ่งพัน
มาเปือน
10,000
หนึ่งหมื่น
มาเมิน
100,000
หนึ่งแสน
มาแซน
1,000,000
หนึ่งล้าน
มาเลียน
2555
สองพันห้าร้อยห้าสิบห้า
ปีร-เปือน-ปรำรวย-ฮาเซือบ-ปรำ
100,000,000
หนึ่งร้อยล้าน
มารวยเลียน

คำส่งท้าย

คำส่งท้าย หรือ คำลงท้ายเวลาพูดคุย ซึ่งภาษาเขมรสุรินทร์ จะมีคำลงท้าย เวลาพูดคุยกัน เช่นเดียวกับคำในภาษาไทยโดยแบ่งลำดับ หรือ ระดับการพูดเช่นเดียวกันกับภาษาไทย
เช่น
เออ - เออ


ผู้ชาย 
บาด แปลว่า ครับ

ผู้หญิง
จ้า แปลว่า จ๊ะ

หมวดอากัปกริยา

หมวดอากัปกริยา
กิริยาท่าทางต่างๆในภาษาเขมร หลายคนหลายท่านอาจจะอยากทราบว่า การกะทำต่างๆในภาษาเขมรสุรินทร์เรียกว่าอย่างไร ไม่ว่าจะเป็น เดิน ยืน นั่ง นอน กิน เราจะใช้คำไหน แอดมินก็จะรวบรวมไว้ให้ในตารางด้านล่างนี้ เผื่อว่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้ที่สนใจภาษาเขมรสุรินทร์กันนะครับ
เดิน ภาษาเขมรสุรินทร์ว่า เดิร
ยืน  - ชัวร
นั่ง - อังกุย
นอน - เดก
กิน - ซี
รับประทาน - โฮบ
ยิ้ม - เสิจย์
ดื่ม - เพิก
วิ่ง - ร็วด
หาว - สงาบ
ร้องไห้ - ยม
ปัสสาวะ - โนม
อุจจาระ - จุ

คำทักทาย

คำทักทาย
การทักทายเป็นมารยาทพื้นฐานทางสังคมและเป็นการเริ่มต้นบทสนทนากับผู้อื่น ซึ่งโดยปกติเราจะใช้
คำพูดในการกล่าวทักทายที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับว่าเรากำลังทักทายใคร เช่น การทักทายแบบเป็นทางการ การทักทายแบบไม่เป็นทางการ การทักทายบุคคลเมื่อพบกันครั้งแรก และการทักทายบุคคลที่รู้จักกันอยู่ก่อนแล้ว การทักทายคือการสอบถามสารทุกข์สุกดิบซึ่งกันและกัน
เวลาเจอกันจะใช้คำทักทายอย่างไรบ้าง ในภาษาเขมรสุรินทร์ 
 ดังตัวอย่างต่อไปนี้
คำว่าสวัสดีในภาษาเขมรสุรินทร์ เราใช้คำว่า "สวัสดี" เหมือนกับภาษาไทย
ไปไหนมา       -เตอว นา โม
กินข้าวแล้วยัง  -โหบ บาย เฮย
ได้อะไรกับข้าว -บาน อย  โหบ บาย
บอกให้เด็กน้อยไหว้ จะบอกว่า จูงก๊ะ

การทักทายอย่างเป็นทางการกับบุคคลที่เพิ่งพบกันครั้งแรกหรือทักทายคนที่คุ้นเคยก็จะใช้คำที่คล้ายๆกัน


 
คำทักทาย(ภาษาไทย)คำทักทายภาษาเขมรสุรินทร์
สวัสดีครับ/ค่ะสวัสดีบาด สวัสดีจา
ดีใจที่ได้พบออ แดล บาน เคิง
เป็นอย่างไรบ้างเกิด ยาง นา คละ
มานานแล้วยังโม ยูร เฮย
คุณมาทำอะไรที่นี่ครับโม เทอ อย บาด
มาที่นี่ครั้งแรกเหรอเตือบ ตา กืย โม ระอย
สบายดีไหมสรูล เจีย ระอย
อยู่นานแค่ไหนเนิว บาน ยูร บลา

หมวดร่างกาย อวัยวะ ในภาษาเขมรสุรินทร์

หมวดร่างกาย อวัยวะ ในภาษาเขมรสุรินทร์

ภาษาเขมรสุรินทร์ มีคำที่ใช้เรียกส่วนต่างของร่างกาย หรือ อวัยวะของร่างกาย เช่นเดียวกับภาษาไทย แต่ที่จะนำเสนอในตอนนี้ก็จะเป็นส่วนต่างๆของร่างกาย เอาแบบมองเห็นกันง่ายๆก่อน เอาไว้เรียก ถูก เวลาจะพูด ภาษาเขมร เริ่มจากส่วนบนไล่ ลงไปจนถึงเท้าเลย นะ


เส้นผม  -  เซาะ
หัว       - กบาล
ตา       - พะ-เนก
คิ้ว       - ตะ-ยอก-พะ-เนก
จมูก     - จะ-เมาะ
ปาก     - เมือด
หู         - ตะ-จีก
ฟัน      - ทะ - มีง
ขนตา   - มะ - เมียะ - พะ -เนก
คอ -  กอ
ท้อง - ปัวะ
แขน - ได
มือ - ได
ขา - จืง
นิ้วมือ - อัน-เรียม-ได
นิ้วเท้า -อัน - เรียม - จืง
ผม  - เซาะ
ขน - มะ มิ
เล็บ - กะ เจาะ
ฟัน - ถะ มิง
หนัง - สแบก
เนื้อ - สัดย
เอ็น - ตะไซ
กระดูก - จะ เอิง
ไต - ปลอก
หัวใจ - เจิต
ตับ - ทเลิม
ปอด - สูด
ลำไส้ใหญ่ - ปัวะ วีน ทม
ลำไส้เล็ก - ปัวะ วีน ตูจ
ดี - ปัวะ มัด
เสลด - ขแล
เลือด - เชียม
เหงื่อ - ยึ
น้ำตา - ตึ พะ เนก
น้ำลาย - ตึ เมือด
น้ำมูก - สมอรฺ