Tuesday, October 1, 2013

ฤดูกาล ภาษาเขมร

ในช่วงนี้จะเห็นข่าวคราวเรื่องของน้ำท่วม ในหลายพื้นที่ โดยในจังหวัดสุรินทร์นั้น น้ำก็เพิ่งจะลดไป ได้โอกาสดีที่เราจะมาเรียนรู้ คำศัพท์ภาษาเขมรสุรินทร์ เกี่ยวกับ ฤดูกาลต่างๆ ว่าชาวเขมรสุรินทร์ เขาเรียกฤดูกาลนั้นอย่างไร เรียกสภาพอากาศแต่ละฤดูว่าอย่างไร  เรียกปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในแต่ละฤดูกาลว่าอย่างไร น่าสนุกใช่ไหมหล่ะ
    เอาหละเรามาเริ่มกันตั้งแต่หน้าฝนเลยละกัน

หน้าฝน  -  แค  พลีง
ฝนตก - พลีง
ลูกเห็บ  - ปรึน
เมฆฝน  -  มีก  พลีง
ฟ้าแลบ  - พะ  เนก  กัน  โตล
ฟ้าร้อง  -  ปะ  กัว
ฟ้าผ่า  -  รัน  เตี๊ยะ  บัน
เปียก  -  เซิม
ตากฝน  -  ฮาน  พลีง
น้ำท่วม -  ตึ  ลีก
แล้ง  -  เรียง


พอสิ้นสุดหน้าฝนตอนนี้ก็เข้าสู่หน้าหนาว หลายคนชอบหน้าหนาว บางคนก็ไม่ชอบหน้าหนาว เรามาดูคำศัพท์ภาษาเขมรสุรินทร์ ที่เกี่ยวกับหน้าหนาว ว่ามีอะไรบ้าง คำศัพท์ภาษาเขมรสุรินทร์ เกี่ยวกับปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในหน้าหนาวมีอะไรบ้าง

หน้าหนาว  -  แค  ระ เงีย
ลมหนาว  -  คะ ยอน ระ  เงีย
ผิงไฟ  -  อัง  พลืง
ห่มผ้า  -  ตะ  นอบ  โพย
เสื้อกันหนาว  -  อาว  กัน  นาว
ตากแดด  -  ฮาน  ถะ  ไง
หนาว  -  ระ  เงีย
เย็น  -  ตะ  เจียะ (เย็นในที่นี้คือ อากาศเย็น)

มาดูคำศัพท์ภาษาเขมรสุรินทร์ ที่เกี่ยกับหน้าร้อนกันบ้าง

หน้าร้อน - แค  กะ  เดา
ร้อน  -  กะ  เดา 
สงกรานต์  -  แค  แจด

พอดีบ้านเรามีแค่ 3 ฤดูใหญ่ๆ เลยไม่มี ฤดูใบไม้ร่วง ใบไม้ผลิ เหมือนพี่่ฝรั่งเขา  เอาเป็นว่า วันนี้เราได้มาเรียนรู้คำศัพท์ภาษาเขมรเกี่ยวกับฤดูกาล กันเพียงเท่านี้
ถ้าใครมีคำถามก็ฝากคำถามมาได้ ละกัน 

Monday, July 29, 2013

ทำไมภาษาเขมรสุรินทร์แต่ละพื้นที่ถึงได้ไม่เหมือนกัน

ภาษาเขมรสุรินทร์ที่เราใช้สื่อสารกัน บางทีบางครั้งก็สื่อสารกับคนท้องที่อื่นที่พูดภาษาเขมร เหมือนกันไม่เข้าใจกันได้ เขมรสุรินทร์เมือง ก็อาจจะสือสารกับเขมร สังขะ ไม่ค่อยเข้าใจในคำบางคำเช่นกัน
ช่วงนี้แถวที่ทำงานของผู้เขียนได้มีแรงงานชาวเขมรกัมพูชา มาทำงาน หลายคนทีเดียว
เขามาอยู่กันเป็นครอบครัวเลยหล่ะ เด็กน้อยวิ่งเล่นกันเต็มเลย คงจะเป็นเด็กที่ยังไม่ถึงวัยเรียนละมั้ง เพราะมีแต่ตัวเล็กๆ
บางครั้งเราสื่อสารภาษาเขมรสุรินทร์กับเขาดูเหมือนว่าเขาจะเข้าใจนะ
แต่คิดว่า สำเนียงคงจะต่างกัน รึบางทีก็อาจจะคล้าย กับสำเนียงคนที่พูดเขมรสุรินทร์แถวๆ กาบเชิง หรือบัวเชด
ไม่ต้องแปลกใจเลยว่า ทำไมเราพูดไปแล้วเขาทำหน้างงๆ บางทีเขาอาจจะไม่เข้าใจในคำบางคำของเราก็ได้
เรามาดูคำที่เรียกแตกต่างกันในแต่ละพื้นที่กันนะครับ

ขนมจีน 
นมเวง บางที่เรียก นมปะเจาะ

โอ่งน้ำ
ทะเลียง บางที่เรียก ตระ-นวล

ต่างหู
ตังเกา บางที่เรียก ตอล.

จักรยาน
จักยาน บางที่เรียก จักเคลด

 
เงิน
สะตาง บางที่เรียก กะเลือย

เอาเพียงเท่านี้ก่อนละกัน เดี๋ยวจะไปสำรวจดูว่าแต่ละที่เขามีคำอะไรที่แตกต่างกันออกไปบ้าง

Tuesday, January 8, 2013

ภาษาเขมรในชีวิตประจำวัน

ภาษาเขมรในชีวิตประจำวัน

ภาษาไทยที่เราใช้ในทุกวัน และในชีวิตประจำวัน มีคำที่มาจากภาษาต่างชาติหลายคำ และก็มีหลายคำที่มาจากภาษาเขมร โดยส่วนมากแล้วมักจะอยู่ในคำราชาศัพท์ ที่ใช้กับองค์พระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์  เราจะลองดูว่าเราได้พูดภาษาเขมรในชีวิตประจำวัน เราบ้างหรือเปล่า
เช่นคำเหล่านี้ มาจากภาษาเขมร

เจริญ  แปลว่า มาก
กบาล  แปลว่า หัว
ถะไหง(ไถง) แปลว่า ตะวันหรือดวงอาทิตย์ (มักใช้ในคำประพันธ์)
เขนย  แปลว่า หมอน