รวมภาษาเขมรสุรินทร์ แบ่งออกเป็นหมวดหมู่

 องค์ประกอบของร่างกาย

เชียม – เลือด

ยื๊อ – เหงื่อ

กะแอลอั้ยจ – ขี้ไคล

สั้ยจ – เนื้อ

ซะแบก – ผิวหนัง

จะเอิง – กระดูก

มะเม๊ – ขน

เซาะ – ผม

ตระซัย – เส้น,เอ็น

กลีน – ลูกหนู

องค์ประกอบของอวัยวะภายใน

ตระซัยเชียม – เส้นเลือด

ปั๊วะวีน – ลำไส้เล็ก

กำปวงปั๊วะทม – ลำใส้ใหญ่

โปล – ปอด

ทะเลอม – ตับ

กะบาลเจิด – หัวใจ

ประมัด – ดี,ถุงน้ำดี

ทะเลอมปั๊วะ – กระเพาะอาหาร

ตระซัยปั๊วะ – เส้นเอ็นท้อง

ปร๊วงตังเฮิม – หลอดลม

ตระซัยพะเนาะ – ใส้ติ่ง

อั้ยจ – อุจจาระ

ตึกโนม – น้ำปัสสาวะ

กำปวงตึกโนม – ท่อปัสสาวะ

ทะเลอมปั๊วะตึกโนม- กระเพาะปัสสาวะ

องค์ประกอบของเรือนร่าง

กะบาล – หัว,ศีรษะ

ตะซัยเซาะ – เส้นผม

เจิงเซาะ – ตีนผม

จ๊องเซาะ – ปลายผม

ปังเฮย – กระหม่อม,

กึงเว็ล – ขวัญ

กึนจ๊อบประเฮาะ – ท้ายทอย

อันเจิม – หน้าผาก

คะน็อง – หลัง

จะเอิง คะน็อง – กระดูกสันหลัง

จะจีก – หู

ซะเลอะจะจีก – ใบหู

ปร๊วงจะจีก – รูหู

เดาะจะจีก – ติ่งหู

ตะบ๊อกพะเนก – คิ้ว

มะเม๊ พะเนก – ขนตา

พะเนก – ตา

โกนพะเนก – ลูกตา

กันตูยพะเนก – หางตา

ตะเปือล – แก้ม

จรึเม๊าะ – จมูก

ปร๊วง จรึเมาะ – รูจมูก

มะเม๊ จรึเมาะ – ขนจมูก

มะเม๊เมือด – หนวด

เมื๊อด – ปาก

ปร๊วงเมื๊อด – โพรงปาก

ประโบลเมื๊อด – ริมฝีปาก

นาด – ลิ้น

ทะเม็ง – ฟัน

ทะเม็งเซิจ – ฟันหน้า

ทะเม็งเลอ – ฟันบน

ทะเม็งกรอม – ฟันล่าง

ตังเกียม – กราม

นาดเมือน – ลิ้นไก่

จ๊องทัมเฮอม – ลิ่นปี่

จังกา – คาง

มะเม๊จังกา,ออมเกียง- เครา

กอ – คอ

อัมปวงกอ – ลำคอ

มะเม๊กันจิล – ขนหลังต้นคอ

ตระซัยกอ – เส้นเอ็นคอ

ก็อลกอ – ต้นคอ

ปั๊วะกอ – ลูกกระเดือก

ซมา – ไหล่

กะบาลซมา – หัวไหล่

กลีก – รักแร้

มะเม๊ กลีก – ขนรักแร้

เดอมตรูง – หน้าอก

มะเม๊ตรูง – ขนหน้าอก

จะเอิงจะนีร – กระดูกซี่โครง

เด๊าะ – นม

กะบาลเด๊าะ,จ๊องเดาะ- หัวนม

ตรูงเดาะ,ก๊อลเดาะ – เต้านม

จ็องตรูง – อกไก่

กลาม – กล้าม

ซอก – ข้อศอก

ได – แขน หรือ มือ

กอได – ต้นแขน

คะนองได – หลังมือ

บาดได – ฝ่ามือ

กะลาได – ลายมือ

พนะได – ข้อมือ

มะเรียมได – นิ้วมือ

เมได – หัวแม่มือ,นิ้วโป้ง

จังอ็อลได – นิ้วชี้

มะเรียมไดกะนาล – นิ้วกลาง

มะเรียมไดเนียง – นิ้วนาง

โกนได – นิ้วก้อย

กระยอได – ข้อนิ้วมือด้านหลัง

พนะ มะเรียมได – ลำปล้องนิ้วมือ

ทะนัง ได – ข้อต่อมือ

กระจ๊อ – เล็บ

กระจ๊อได – เล็บมือ

ได ชเวง – มือซ้าย

ได ซะดัม – มือขวา

พล็วดได – ต้นแขน

ตระซัย – เส้น,เอ็น

ปั๊วะ – ท้อง,หน้าท้อง

ประเจิ๊ด – สะดือ

ปร๊วงประเจิด – รูสะดือ

จังแก๊ะ – เอว

ตะโปก – ก้น

ตะเปือล ตะโปก – บั้นท้าย

ปร๊วงตะโปก – รูทวารหนัก

กระดอ – อวัยวะเพศชาย

กระนูย – อวัยวะเพศหญิง

มะเม๊ กระดอ,มะเม็ กระนูย – ขนเพชร

ปวงกระดอ – ลูกอันฑะ

ตังเกียมเจิง – ง่ามขา

พโลว – ต้นขา

จังกวง – เข่า

กะบาลจังกวง – หัวเข่า

พล๊วดเจิง – น่อง

กอเจิง – ข้อเท้า

ซมอเจิง – หน้าแข้ง

พะเนกโก – ตาตุ่ม

คะนองเจิง – หลังเท้า

บาดเจิง – ฝ่าเท้า

มะเรียมเจิง – นิ้วเท้า

กระจ๊อ เจิง – เล็บเท้า

จังกอย – ส้นเท้า

เจิงชเวง – ขาซ้าย,เท้าซ้าย

เจิง ซะดัม – ขาขวา,เท้าขวา

สรรพนามที่ใช้เรียกบุคคล

แม – แม่

เออว – พ่อ

โกน – ลูก

แย็ย – ยาย,ย่า

ตา – ตา,ปู่

ปู – น้าผู้ชาย,อาผู้ชาย

ไป – น้าผู้หญิง,อาผู้หญิง

อม – ลุง,ป้า

อมเปราะ – ลุง

อมซแร็ย – ป้า

เจา – หลาน,เหลน,โหลน

กะมูย – หลาน( ลูกของพี่,ลูกของน้อง)

นาย – หนู ( ใช้กับผู้ชาย )

เนียง – หนู ( ใช้กับผู้หญิง )

อานาย – ไอ้หนู ( ใช้เรียกเด็กผู้ชาย )

อางา – ไอ้หนู (ใช้เรียกเด็กผู้ชาย)

มีเนียง – อีหนู (ใช้เรียกเด็กผู้หญิง)

มีงา – อีหนู (ใช้เรียกเด็กผู้หญิง )

อาหล้า – บักหล้า

โกนงา – เด็กทารกแรกเกิด

สรรพนามที่ใช้แทนบุคคล

ขะมาด – กระผม

มาด – ผม,ฉัน

ขะยม – ดิฉัน

ยม – ฉัน

อัยจ – กู

อัยจแอง – กูเอง

ฮอง – เธอ ( ใช้กับ ผู้หญิง )

แอง,ฮองแอง – เอ็ง ( ใช้กับผู้หญิง )

แอง,อาแอง – เอ็ง ( ใช้กับผู้ชาย )

เกือจ – คุณ,ท่าน

เตียน – ท่าน ( คำสุภาพ ที่ใช้เรียก ผู้อาวุโส )

เวีย – เขา

โพง – พวก

โพงเยิง – พวกเรา

โพงอัยจ – พวกกู

โพงฮอง – พวกเธอ ( ใช้กับผู้หญิง )

โพงอาแอง – พวกเอ็ง ( ใช้กับผู้ชาย )

โพงเวีย – พวกเขา,พวกเขาคนนั้น,พวกเขาเหล่านั้น

โพงเกือด – พวกคุณ

โพงกอร – พรรคพวก

คะเนีย – เพื่อน

โพงคะเนีย – เพื่อนฝูง

ลักษณะ

ละออ – สวย,หล่อ

บรอ – ขี้เหร่

ซอมรูป ซอมเรียง – สมส่วน

เทอจ – อ้วน

ซังกวม – ผม

กะปั๊วะ – สูง

เตียบ – ต่ำ,เตี้ย

กะมะ – พิการ ( การพิการของแขน หรือ ขา )

คเว็น – เป๋,ขาเป๋ ( อาการพิการของขา )

กะม็อด – ขาด,กุด ( อาการพิการของแขน หรือ ขา )

ควะ – ตาบอด ( อาการพิการของดวงตา )

ตึนล็อง – หูหนวก ( อาการพิการของหู )

จะกูด – เป็นบ้า ( อาการพิการทางประสาท )

แคลว – ตาเข,ตาเหล่ ( อาการพิการทางเส้นประสาทของดวงตา )

กืก – เป็นใบ้ ( อาการพิการ ทางเสียง คือ พูดไม่ได้ )

คะน็องกอง – ค่อม ( อาการพิการของหลัง คือ หลังค่อม )

แชบ – แหว่ง ( อาการพิการของปาก คือ ปากแหว่ง หรือโพรงจมูก )

ปั๊วะกอ – คอพอก ( อาการพิการของ ลำคอ )

กึงฮอด – คืออาการของผู้พิการของปากหรือโพรงจมูกที่เกิดจากปากแหว่งหรือจมูกแหว่ง

ทำให้เวลาพูด ออกเสียงไม่ค่อยชัด

กระบาลตัมเปก – หัวล้าน

กระบาลตะง็อล – หัวโล้น

เซาะซะเกอว – ผมหงอก

พฤติกรรมและอุปนิสัย

นิซัย – นิสัย

ซันดาน – สันดาน

ระแอง – ขยัน

กันจิล – ขี้เกียจ

กันจิลแผะ – เกียจคร้าน

มันบานรืง – ไม่เอาถ่าน

มันซะนม – แย่

มันเจีย – ไม่ดี

เจีย – ดี

จู – เลว

จูจะนับ – เลวมาก

เจียดจู – ชาติชั่ว

จูจิบหาย – โคตรชั่ว

ซะโลด – เรียบร้อย,สงบเสงี่ยม

จะเจ๊ะ – ดื้อ,ซน,เกเร

มึมึ๊ – ดื้อเงียบ

กันแชงแช๊ะ – กระแดะ

กำเปลด – แร่ด

กำเปิลเฮอะ – คือผู้หญิงที่มีกิริยาที่ไม่เรียบร้อย

ละเลียม – คือ อาการของเด็กทารก หรือ เด็กตัวเล็ก ๆ ที่อยู่ไม่นิ่ง คล้ายๆ ซุกซน แต่ไม่ได้

หมายความว่าดื้อ หรือ เกเร

โนวมันซะงีม – อยู่ไม่นิ่ง มีความหมาย เช่นเดียวกันกับ ละเลียม

ลู๊ยจ – ขโมย,ลัก

เลียะ – ซ่อน

โกง – ขี้โกง

กึงเฮาะ – โกหก

ตร๊อง – ซื่อสัตย์

มันตร๊อง – ไม่ซื่อ,คด,โกง

กันตรึ๊ – ขี้เหนียว

เจิดบอญ – ใจบุญ

มันแจะเก็บ มันแชะเล็ม – สุรุ่ยสุร่าย

แจะตุ๊ก จะด๊ะ – มัธยัสถ์

ละโมบ – โลภ

ซะมูม ซะมาม – ตะกละ

กิริยกรรม

รีบ – จัดเก็บ

เรอะ – เก็บ

เลิก – ยก

กัน – ถือ

ด๊ะ – วาง

เร้ก – หาบ

ลี – แบก

แซง – หาม

ปุน – กะแตง

โอ้ช – ลาก

เตียญ – ดึง

กันตร๊ะ – กระชาก

กันเชาะ – หยิบ หรือ การกระโดด เพื่อที่จะเอาของจากที่สูง

กัด – ตัด

ตอ – ต่อ

ประแมก – ร้าว

แบ๊ก – แตก

ประแมะ – บิ,แยก

ปุ่ – ผ่า

กาบ – ฟัน

อัร – หั่น,เลื่อย

กันจรัม – สับ

เจ็ด – ฝาน

ปาด – ปาด

ฮัน – ซอย

จัง – ถาก

จะ – แทง

ด็อช – เสียบ

แว็ย – ตี

ด็อม – ทุบ

ลักษณะของสิ่งของ

กร๊ะ – หนา

ซะเดิง – บาง

เวง – ยาว

แกล็ย – สั้น

ทม – ใหญ่

ตู้ยจ – เล็ก

ระยะ

ชงาย – ไกล

บีด – ใกล้

อีแน่ะ – ที่นี่

อีเนาะ – ที่นั่น

ฮู้ยอีเนาะ – ที่โน่น

ซัมแน่ะ – แค่นี้

ซัมเนาะ – แค่นั้น

ปันแน่ะ – เท่านี้

ปันเนาะ – เท่านั้น

ปันนา – เท่าไร

ปรัมมาน – ประมาณ

ซัมนา – แค่ไหน

แตร่ะ – ตรงนี้

เตราะ – ตรงนั้น

บ็อญ – ที่

บ็อญเตราะ – ที่ตรงนั้น

บ็อญแตระ – ที่ตรงนี้

เตราะ – นั้น

แตระ – นี้

นู่ – นั่น

นิ่ – นี่

ปริมาณ

จะเรอน – มาก

กัมเปะ – มากมาย

แตจ – น้อย

ตู้ยจ – เล็ก

อัญแตจ อัญตู้ยจ – เล็กๆน้อยๆ

เอาะ – ไม่เหลือ

ม๊อจ – หมด

มันเมียน – ไม่มี

มาตราส่วน

มาจังอ็อล ได – หนึ่งนิ้ว

มาจังอาม – หนึ่งคืบ

มาซอก – หนึ่งศอก

มาฮัด – หนึ่งวา

มาเพียม – หนึ่งเมตร

อัตราส่วน

เป็ญจ – เต็ม

กันละ – ครึ่ง

กะนาล – กลาง

เปี๊ยะกะนาล – ปานกลาง

กิริยาของ ของเหลว

ฮีร – ล้น

ลิก – ท่วม

เล็จ – รั่ว

กิริยาของ สิ่งของ

บ๊ะ – หัก

แบจ – แตก

สัมปีจ – บุบ

ระเยี๊ยะ – ฉีกขาด

แฮจ – ฉีก

ประมะ – บิ่น

กันจ๊ะ – เก่า

ทะแม็ย – ใหม่

ทะแม็ยซล้าง – ใหม่เอี่ยม